Verdieping bij hoofdstuk 3: Openheid [O]
1. Wat is openheid?
Openheid is het derde domein van de Big Five. De officiële term is 'Openness to experience'; openstaan voor nieuwe ervaringen. Het laat zien in hoeverre iemand een 'open mindset' heeft of meer een 'gesloten mindset'. Mensen met een open mindset vinden niet snel iets gek, ze hebben minder snel een oordeel over iets en worden sneller geïnspireerd door een nieuwe ervaring of een nieuw idee. Mensen met een meer gesloten mindset raken minder snel enthousiast over nieuwe ontwikkelingen, hebben sneller een mening over iets en zijn op allerlei gebieden wat meer behoudend.
Hoogscoorders (ontdekkers) voelen zich thuis in het nieuwe, het onbekende. Zijn leergierig en fantasievol. In nieuwe projecten zijn zij een zegen want zij bruisen van ideeën. Naarmate het project vordert kunnen ze soms een ramp worden; ze blijven met nieuwe ideeën komen.
Laagscoorders (beschermers) voelen zich thuis in het vertrouwde, het bekende. Zij beschermen liever de manieren die met elkaar opgebouwd zijn. Bij nieuwe plannen worden zij door ontdekkers vaak als een ramp beleefd omdat ze gelijk op de rem trappen. Als de plannen echter uitgevoerd worden, blijken ze juist een zegen omdat ze doen wat is afgesproken.
Het lijkt logisch dat de meeste innovatieve kracht bij hoogscoorders zit. Uit onderzoek blijkt echter dat extreme hoge openheid innovatie juist tegenhoudt doordat ideeën niet gerealiseerd worden. De grootste innovatieve kracht zit rond scores 6-7.
Ontdekkers-talenten [O+] liggen rondom verbeelden, adviseren, ontwerpen, visie, inspireren.
Beschermerstalenten [O-] liggen meer bij beheren, onderhouden, structuur, controle, 'meters maken'.
Realisten-talenten [O=] (middenscoorders) liggen vooral bij realiseren, visie praktisch maken, visie vertalen.
Openheid is het derde domein van de Big Five. De officiële term is 'Openness to experience'; openstaan voor nieuwe ervaringen. Het laat zien in hoeverre iemand een 'open mindset' heeft of meer een 'gesloten mindset'. Mensen met een open mindset vinden niet snel iets gek, ze hebben minder snel een oordeel over iets en worden sneller geïnspireerd door een nieuwe ervaring of een nieuw idee. Mensen met een meer gesloten mindset raken minder snel enthousiast over nieuwe ontwikkelingen, hebben sneller een mening over iets en zijn op allerlei gebieden wat meer behoudend.
Hoogscoorders (ontdekkers) voelen zich thuis in het nieuwe, het onbekende. Zijn leergierig en fantasievol. In nieuwe projecten zijn zij een zegen want zij bruisen van ideeën. Naarmate het project vordert kunnen ze soms een ramp worden; ze blijven met nieuwe ideeën komen.
Laagscoorders (beschermers) voelen zich thuis in het vertrouwde, het bekende. Zij beschermen liever de manieren die met elkaar opgebouwd zijn. Bij nieuwe plannen worden zij door ontdekkers vaak als een ramp beleefd omdat ze gelijk op de rem trappen. Als de plannen echter uitgevoerd worden, blijken ze juist een zegen omdat ze doen wat is afgesproken.
Het lijkt logisch dat de meeste innovatieve kracht bij hoogscoorders zit. Uit onderzoek blijkt echter dat extreme hoge openheid innovatie juist tegenhoudt doordat ideeën niet gerealiseerd worden. De grootste innovatieve kracht zit rond scores 6-7.
Ontdekkers-talenten [O+] liggen rondom verbeelden, adviseren, ontwerpen, visie, inspireren.
Beschermerstalenten [O-] liggen meer bij beheren, onderhouden, structuur, controle, 'meters maken'.
Realisten-talenten [O=] (middenscoorders) liggen vooral bij realiseren, visie praktisch maken, visie vertalen.
De boekjes-metafoor
'Ontdekkers' vinden het vervelend om 'volgens het boekje' (protocollen, regels) te werken. Zij ontdekken liever zelf een manier die hen aanspreekt. 'Beschermers' vinden het meestal juist wel prettig om volgens een boekje of een bepaalde methodiek te werken en hebben er eerder een hekel aan als de aanwijzingen voor het werk het vaag, onbekend of vreemd zijn.
'Ontdekkers' vinden het wel weer leuk om mee te werken aan de ontwikkeling van 'het boekje', maar haken af als ze het zelf steeds moeten toepassen. Dat beleven zij als 'geestdodend'. 'Beschermers' vinden het soms wel leuk om fouten in het boekje op te sporen en aan te wijzen.
'Ontdekkers' vinden het vervelend om 'volgens het boekje' (protocollen, regels) te werken. Zij ontdekken liever zelf een manier die hen aanspreekt. 'Beschermers' vinden het meestal juist wel prettig om volgens een boekje of een bepaalde methodiek te werken en hebben er eerder een hekel aan als de aanwijzingen voor het werk het vaag, onbekend of vreemd zijn.
'Ontdekkers' vinden het wel weer leuk om mee te werken aan de ontwikkeling van 'het boekje', maar haken af als ze het zelf steeds moeten toepassen. Dat beleven zij als 'geestdodend'. 'Beschermers' vinden het soms wel leuk om fouten in het boekje op te sporen en aan te wijzen.
|
|
Leeswijzer 1
1. Lees de assessment-pagina met jouw scores op het domein 'Openheid' eerst zorgvuldig door. 2. Welke drie scores, sterktes of valkuilen herken je het sterkst? 3. Lees nu hieronder verder. |
2. Gesprekje tussen collega's
[O+] Ontdekker: "Wauw, heb je die nieuwe mogelijkheden van onze klanten-portal al gezien? Dat is echt fantastisch! Mensen kunnen nu zelf inloggen op ons systeem en zo hun eigen facturen en overeenkomsten downloaden. Dat gaat ons vast een hoop tijd besparen ... !"
[O-] Beschermer: "Nou, ik vind het nog wel erg onoverzichtelijk en ik hoop niet dat we nu alle aanvullende documenten van klanten moeten gaan controleren en uploaden. Nu controleren we ze alleen maar als ze er om vragen, maar als alle documenten voor iedereen nu standaard in die portal moeten gaat dat wel veel tijd kosten."
[O=] Realist: "We moeten misschien dit misschien eerst eens proberen met een kleine groep van onze vaste klanten en dan evalueren om te zien of het wat toevoegt en of het uiteindelijk tijd bespaart of kost en ook kijken of het echt iets toevoegt voor onze klanten."
[O+] Ontdekker: "Wauw, heb je die nieuwe mogelijkheden van onze klanten-portal al gezien? Dat is echt fantastisch! Mensen kunnen nu zelf inloggen op ons systeem en zo hun eigen facturen en overeenkomsten downloaden. Dat gaat ons vast een hoop tijd besparen ... !"
[O-] Beschermer: "Nou, ik vind het nog wel erg onoverzichtelijk en ik hoop niet dat we nu alle aanvullende documenten van klanten moeten gaan controleren en uploaden. Nu controleren we ze alleen maar als ze er om vragen, maar als alle documenten voor iedereen nu standaard in die portal moeten gaat dat wel veel tijd kosten."
[O=] Realist: "We moeten misschien dit misschien eerst eens proberen met een kleine groep van onze vaste klanten en dan evalueren om te zien of het wat toevoegt en of het uiteindelijk tijd bespaart of kost en ook kijken of het echt iets toevoegt voor onze klanten."
Beschermer. Bewaakt de procedures.
|
Ontdekker. Open voor de onbekende toekomst.
|
|
|
Leeswijzer 2
1. Wie in jouw omgeving zijn misschien wel 'realisten'? En wie duidelijk ontdekkers en beschermers? 2. Zitten zij in een beroep dat daar goed bij past? En ook in de juiste teamrol? 3. Lees nu hieronder verder. |
|
4. Cruciaal voor hoog- en laagscoorders: een realist
Zowel Beschermers als Ontdekkers zullen het meest efficiënt en innovatief zijn als ze samenwerken met (of onder de leiding van) een Realist. De Realist kan zowel aansluiten bij het enthousiaste verhaal van een Ontdekker als bij de doorgewinterde expertise of methodiek van een Beschermer. De Realist kan daardoor een brugfunctie tussen hen vervullen: hij vertaalt de terechte zorgen van de Beschermer richting de Ontdekker en vertaalt de noodzakelijke of kansrijke vernieuwingen van de Ontdekker richting de Beschermer. |
Wat is innovatie? Innoveren is het omzetten van een vernieuwende visie naar de realiteit in een dusdanig snel tempo dat het een significante voorsprong op anderen creëert. |
5. Visionairs, Realisators en Beschermers
Hoogscoorders op Openheid kunnen zich ontwikkelen tot visionairs, vooral als ze ook hoog scoren op Taalgebruik, Ruimtelijk Inzicht en Analogieën. Er is één belangrijk kenmerk waaraan je direct visionairs kunt herkennen: ze zijn meestal omring door mensen die zelf hebben gevraagd: 'mag ik voor jou werken?'. Hun enthousiasme en geloof in de toekomst maakt visionairs aantrekkelijk voor werknemers of investeerders. Hun 'open geest' maakt visionairs niet altijd even voorspelbaar of betrouwbaar. Zij zijn van nature snel overtuigd van de kansen en mogelijkheden van het nieuwe. Dit weten zij met veel overtuiging te brengen. Maar een korte tijd later kan een 'volgende nieuwe ontwikkeling' of een 'voortschrijdend inzicht' hen tot een andere visie brengen. Zij beleven dit zelf als een verbetering of positieve ontwikkeling maar het kan voor mensen die lager scoren op Openheid verwarrend of zelfs onbetrouwbaar zijn.
Realisators hebben niet het charisma of de impact van visionairs, maar succesvolle realisators herken je ook aan één belangrijk kenmerk. Zij krijgen regelmatig de vraag: 'wil je voor ons komen werken?'. Dit geldt vooral voor Realisators die hoog op Ambitie (facet van Sturing, hoofdstuk 5) scoren en ook hoog op Performale Capaciteiten, o.a. Praktisch (technisch) inzicht. Zie daarvoor hoofdstuk 13. Succesvolle, ambitieuze realisators staan bekend om de voortvarendheid waarmee zij lijntjes weten zijn niet de mensen die zelf een visie bedenken, maar wel snel ideeen hebben over de strategie of tactiek die nodig is om de visie van een visionair werkelijkheid te maken.
Beschermers zijn niet zozeer de mensend die zaken werkelijkheid maken, maar zijn degenen die de voortgang op specifieke terreinen bewaken. Zij zijn onmisbaar voor zowel Visionairs als Realisators om doelen te bereiken, maar ook om de kwaliteit van bestaande diensten of producten te bewaken.
Hoogscoorders op Openheid kunnen zich ontwikkelen tot visionairs, vooral als ze ook hoog scoren op Taalgebruik, Ruimtelijk Inzicht en Analogieën. Er is één belangrijk kenmerk waaraan je direct visionairs kunt herkennen: ze zijn meestal omring door mensen die zelf hebben gevraagd: 'mag ik voor jou werken?'. Hun enthousiasme en geloof in de toekomst maakt visionairs aantrekkelijk voor werknemers of investeerders. Hun 'open geest' maakt visionairs niet altijd even voorspelbaar of betrouwbaar. Zij zijn van nature snel overtuigd van de kansen en mogelijkheden van het nieuwe. Dit weten zij met veel overtuiging te brengen. Maar een korte tijd later kan een 'volgende nieuwe ontwikkeling' of een 'voortschrijdend inzicht' hen tot een andere visie brengen. Zij beleven dit zelf als een verbetering of positieve ontwikkeling maar het kan voor mensen die lager scoren op Openheid verwarrend of zelfs onbetrouwbaar zijn.
Realisators hebben niet het charisma of de impact van visionairs, maar succesvolle realisators herken je ook aan één belangrijk kenmerk. Zij krijgen regelmatig de vraag: 'wil je voor ons komen werken?'. Dit geldt vooral voor Realisators die hoog op Ambitie (facet van Sturing, hoofdstuk 5) scoren en ook hoog op Performale Capaciteiten, o.a. Praktisch (technisch) inzicht. Zie daarvoor hoofdstuk 13. Succesvolle, ambitieuze realisators staan bekend om de voortvarendheid waarmee zij lijntjes weten zijn niet de mensen die zelf een visie bedenken, maar wel snel ideeen hebben over de strategie of tactiek die nodig is om de visie van een visionair werkelijkheid te maken.
Beschermers zijn niet zozeer de mensend die zaken werkelijkheid maken, maar zijn degenen die de voortgang op specifieke terreinen bewaken. Zij zijn onmisbaar voor zowel Visionairs als Realisators om doelen te bereiken, maar ook om de kwaliteit van bestaande diensten of producten te bewaken.
|
6. Openheid, startups en pioniers
Elke startup heeft een pionier. Een grondlegger met een visie. De meeste pioniers scoren hoog op Openheid, hoewel ik ook zeer succesvolle pioniers heb gezien die hoogstwaarschijnlijk erg laag op Openheid scoorden. De kracht van laagscorende pioniers is dat zij noch links noch rechts afwijken van hun overtuiging en hun doel. De zwakte van laagscorende pioniers is hun moeite om hun leiderschapsstijl aan te passen aan de groeifase van hun organisatie. Zeker wanneer deze exponentieel groeit en professionaliseert. De kracht van hoogscorende pioniers is hun vermogen om steeds een nieuwe horizon te zien en deze te schetsen voor medewerkers. De zwakte van hoogscorende pioniers is de neiging om te gaan 'zwabberen' met hun visie en strategie. |
Openheid en dopamine Je score op Openheid is waarschijnlijk een combinatie van de hoeveelheid dopamine en dopamine-receptoren enerzijds en de activatie ('arousal') van je hersenschors anderzijds. Hoe meer dopamine (receptoren) + hersenschors-acitiviteit, hoe makkelijker je (toekomst) beelden en plaatjes kunt vasthouden. |
|
|
|
|
Leeswijzer 3
1. Noem drie situaties van de afgelopen maand waarin jouw Openheid-score handig of helpend was. 2. Noem drie situaties van de afgelopen maand die niet pasten bij jouw Openheid-score. 3. Lees verder. |
7. Openheid en leiderschap
Kun je als Beschermer ook leider zijn? Leiderschap hangt in de eerste plaats van van visie, overtuiging en vrijheid om die op jouw eigen manier over te brengen. Dat kan ook heel goed een beschermende manier zijn. Belangrijk is dat je beseft waar je sterktes en je gevaren liggen.
|
Tips voor [O-] leiders Bemoei je vooral met tactiek Betrek O+ bij strategie Zoek regelmatig advies bij consultants Oefen om zonder oordeel te luisteren |
Tips voor [O=] leiders Vertaal visie naar de werkvloer Betrek O- bij day-to-day business Betrek O+ bij lange termijn planning Train jezelf om de 'tweede' te zijn Tips voor [N+] leiders Besef dat jij buitengewoon sensitief bent Verwacht dat niet van iedereen Benoem verschillen in gevoeligheid Spreek waardering uit voor [N-] Betrek [N-]-ers bij problemen Vraag advies van [N-]-ers in crises |
Tips voor [O+] leiders Besef dat O+ niet de norm is Inspireer je teamleden Laat O- je kritisch bevragen Train jezelf in toewijding |
8. Facetten van Openheid
Elk Big Five domein kent zes facetscores: 'onderdelen' van het domein. Hieronder lees je een iets uitgebreidere beschrijving van de facetten van Openheid dan in het rapport.
Elk Big Five domein kent zes facetscores: 'onderdelen' van het domein. Hieronder lees je een iets uitgebreidere beschrijving van de facetten van Openheid dan in het rapport.
1. Fantasie
Hoogscoorders op deze schaal hebben een actieve en levendige fantasie. Dagdromen is voor hen niet eenvoudigweg een ontsnapping, maar een manier om een interessant innerlijk leven te creëren. Ze ontwikkelen hun fantasieën en werken die uit, en voelen dat als een verrijking en creatieve noodzaak in hun leven. Laagscoorders zijn prozaïsch en blijven graag met beide benen op de grond staan.
2. esthetiek
Mensen die hoog scoren op deze schaal hebben een diepe innerlijke waardering voor kunst en schoonheid. Zij worden ontroerd door poëzie, voelen zich geheel opgenomen in muziek en worden geïntrigeerd door beeldende kunst. Hoogscoorders hebben niet per se een artistiek talent of zelfs maar wat de meeste mensen een goede smaak vinden. Voor velen van hen leidt hun interesse voor kunst wel tot het ontwikkelen van een bredere kennis van en waardering voor kunst dan gemiddeld. Laagscoorders zijn relatief ongevoelig voor kunst en schoonheid en zijn daarin weinig geïnteresseerd.
3. gevoelens
Openheid voor gevoelens houdt ontvankelijkheid in voor de eigen innerlijke gevoelens. De houding ten opzichte van emoties is positief; emotie wordt als een belangrijk deel van het leven gezien. Hoogscoorders ervaren een breed en genuanceerd scala aan emotionele ervaringen en voelen geluk en ongeluk sterker dan anderen. Laagscoorders hebben weinig aandacht voor hun eigen gevoelens, leven er grotendeels aan voorbij en vinden hen niet heel belangrijk.
4. verandering
Dit facet omvat Openheid voor verandering, voor variatie, voor nieuwe ervaringen. Die openheid is niet alleen passief, maar houdt ook de nieuwsgierigheid in naar alles wat nieuw en anders is voor de persoon, een hang naar variatie en afwisseling. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de bereidheid allerlei activiteiten uit te proberen, nieuwe plaatsen te bezoeken, onbekend voedsel te eten. Laagscoorders geven de voorkeur aan het bekende en vertrouwde, aan routine in plaats van aan verandering en variatie.
5. ideeën
Dit aspect van Openheid heeft betrekking op intellectuele nieuwsgierigheid. Deze trek herkent men niet alleen in een actieve interesse in intellectuele bezigheden als zodanig, maar ook in het openstaan staan voor nieuwe, onconventionele ideeën en de bereidheid die te overwegen. Hoogscoorders hebben zowel plezier in filosofische gesprekken als in ingewikkelde puzzels. Openheid voor ideeën houdt niet noodzakelijkerwijs een hoge intelligentie in, maar kan wel bijdragen aan de intellectuele ontwikkeling. Laagscoorders hebben een beperkte interesse; als ze intelligent zijn concentreren ze hun talent op een smal en afgeperkt gebied.
6. waarden
Openheid voor waarden houdt in dat men bereid is sociale, politieke en religieuze waarden tegen het licht te houden en te heroverwegen. Hoogscoorders kenmerken zich eerder door (al dan niet methodische) twijfel en een kritische, zoekende houding dan door zekerheden en vaste overtuigingen. Gesloten mensen neigen er toe autoriteit te accepteren; zij houden vaste waarden en tradities in ere, en zijn in die zin conservatief (los van hun politieke kleur). Openstaan voor waarden kan gezien worden als het tegendeel van dogmatisme.
9. Tussentoets 'Openheid'
Via de knop hieronder ga je naar de Tussentoets over 'Openheid'. Zorg dat je bovenstaande informatie en de pagina uit je assessment goed hebt gelezen. Met die informatie en enige mensenkennis moet je in staat zijn te slagen voor deze Tussentoets. Als je slaagt voor de vijf Tussentoetsen kun je deelnemen aan de Big Five Kennistoets en een certificaat downloaden. Let op: je mag maximaal twee keer herkansen, zowel voor Tussentoetsen als voor de Kennistoets. Als je slaagt voor alle vier Kennistoetsen (Big Five, Capaciteiten, Interesse en Talent Center Analyse) krijg je toegang tot een besloten Facebook-groep voor gecertificeerden waar je al je vragen over talent en talentmanagement aan anderen kunt voorleggen.
N.B.: de Tussentoets werkt niet in deze Demo-mode.
Via de knop hieronder ga je naar de Tussentoets over 'Openheid'. Zorg dat je bovenstaande informatie en de pagina uit je assessment goed hebt gelezen. Met die informatie en enige mensenkennis moet je in staat zijn te slagen voor deze Tussentoets. Als je slaagt voor de vijf Tussentoetsen kun je deelnemen aan de Big Five Kennistoets en een certificaat downloaden. Let op: je mag maximaal twee keer herkansen, zowel voor Tussentoetsen als voor de Kennistoets. Als je slaagt voor alle vier Kennistoetsen (Big Five, Capaciteiten, Interesse en Talent Center Analyse) krijg je toegang tot een besloten Facebook-groep voor gecertificeerden waar je al je vragen over talent en talentmanagement aan anderen kunt voorleggen.
N.B.: de Tussentoets werkt niet in deze Demo-mode.
|
|
Verdiepingsvragen voor extra inzicht
1. Zet je naaste collega's op een rij in volgorde van [O-] naar [O+]. 2. Zet bij elke [O+] collega in één kernwoord wat zijn of haar kracht is. 3. Zet bij elke [O-] collega in een paar kernwoorden wat zijn of haar kracht is. 4. Kies van de [O=] collega's (gemiddelde score; als die er zijn) de beste 'verbinder' tussen [O-] en [O+]. Hoe zou jij deze collega kunnen helpen om deze verbindingsrol te vervullen? |
